Þjónustusamningur Orkuveitu Húsavíkur og Norðurþings 2020

Byggðarráð vísar drögum að þjónustusamningi til stjórnar Orkuveitu Húsavíkur ohf. til umræðu.

Stjórn Orkuveitu Húsavíkur ohf leggur til að framlögð breytingartillaga verði höfð til hliðsjónar við gerð samkomulags milli aðila.
Óskað er eftir að aðilar setjist niður og kostnaðargreini þá þjónstu sem keypt verður og eftir atvikum seld milli aðila.
Áhersla er lögð á að samningurinn feli í sér hagræðingu fyrir báða samningsaðila.
Málinu er vísað til umræðu í byggðaráði.

Byggðarráð felur sveitarstjóra að kalla saman aðila samkomulagsins til að yfirfara og fullvinna þjónustusamninginn.

Gunnar Hrafn Gunnarsson framkvæmda- og þjónustufulltrúi og framkvæmdastjóri Orkuveitu Húsavíkur ohf. sat fundinn undir þessum lið.

Byggðarráð samþykkir með atkvæðum Helenu og Silju að fela sveitarstjóra að undirrita samninginn og vísa honum til staðfestingar í sveitarstjórn.

Bergur Elías greiðir atkvæði gegn samningnum.

Til máls tóku: Bergur, Helena og Hafrún.

Bergur óskar bókað:
Ég get ekki með nokkru móti samþykkt samning sem ekki kveður skýrt á um fyrir hvað sé verið að greiða.

Helena leggur fram eftirfarandi bókun:
Með samningnum tekur Norðurþing að sér starfsmannahald Orkuveitu Húsavíkur ohf, rekstur veitukerfa, skrifstofuhald og fjármál og að fylgja eftir þeim formsatriðum sem nauðsynleg eru í rekstri Orkuveitunnar. Ásamt því að sjá um innheimtu vatns- og fráveitugjalda fyrir Orkuveitu Húsavíkur ohf. Við gerð samningsins var lögð áhersla á að samningurinn fæli í sér hagræði fyrir báða aðila.

Sveitarstjórn staðfestir samninginn með atkvæðum Heiðbjartar, Helenu, Kolbrúnar Ödu, Kristjáns og Silju.
Bergur, Hjálmar og Hrund greiða atkvæði gegn samningnum.
Hafrún situr hjá.

TILLAGA
Undirritaður leggur til að þar sem ekki hefur tekist að gera grein fyrir raunkostnaði við skrifstofukostnað sem og gjald og eignfærslur innan Orkuveitu Húsavíkur ohf sem tilheyra Norðurþingi, verði samningi milli Orkuveitur Húsavíkur ohf og Norðurþings sagt upp nú þegar. Þegar samkomulagið rennur sitt gildi er lagt til að gerð verði ítarskoðun á raunkostnaði og gjaldfærðum kostnaði samkvæmt samkomulaginu.

GREINARGERÐ
Með vísan til bókunar minnar og fyrirvara við ársreikninga Orkuveitu Húsavíkur, er vísar til samnings milli Orkuveitunnar og sveitarfélagsins Norðurþings, er hér óskað eftir framangreindum upplýsingum með vísan til greinar 6, 7 og 9 í reglugerð 1180/2014 með síðari breytingum, sem fjallar um milliverðlagningu á milli tengdra aðila og þeirra gagna sem ber að leggja fram við slík viðskipti.

Ástæða fyrirspurnar minnar er að ég tel að sá samningur sem samþykktur var af meirihluta stjórnar standist ekki skoðun með vísan til framangreinds. Óskað er eftir sundurliðuðum launakostnaði á þá starfsmenn sem unnið hafa fyrir Orkuveitnuna, leigu á húsnæði sem og sundurliðun á annarri þjónustu sem greitt hefur verið fyrir á liðnu ári. Þess er óskað að upplýsingarnar verið sendar á undirritaðan eins fljótt og auðið er.

Á aðalfundi Orkuveitu Húsavíkur ohf lagði undirritaður eftirfarandi fram. Rétt er að það komi fram að undirritaður ritar nafn sitt við ársreikning félagsins fyrir 2020 með fyrirvara. Þar sem slíkt er ekki algengt geri ég hér ítarlega grein fyrir þeirri ákvörðun.

Ástæða þess er að ekki hefur verið skýrt, þrátt fyrir ítrekaðar beiðnir þar um, ákveðna kostnaðarlið í ársreikningi félagsins. Fyrir það fyrsta hefur verið óskað eftir skýringu sem og kostnaðargreiningu á skrifstofukostnaði að upphæð 109.828.441 krónum á árinu. Í öðru lagi hefur komið fram að Orkuveita Húsavíkur hef greitt og eignfært hlutdeild A hluta í framkvæmdum fyrir um 16.000.000 krónur. Samtals 125.828.441 krónur

Það er ábyrgðarhlutur að sitja í stjórn félags í eigu íbúa sveitarfélagsins Norðurþings og þar af leiðand mikilvægt að rauntekjur- og raunkostnaður sé ávallt til staðar í reikningum félagsins og hann sé vel skilgreindur og skiljanlegur fyrir stjórnarmenn sem og íbúa sveitarfélagsins, sem eru eigendur félagsins.

Sveitarfélagið Norðurþing (móðurfélagið A hlutinn ) sem selur Orkuveitu Húsavíkur ( B hluta félag) þjónustu, beri því að sýna stjórn með óyggjandi hætti hvað felist í veittri þjónustu og hver afleiddur kostnaður er.

Hægt er færa nokkuð góð rök fyrir því að A hluti (sveitasjóður) er að sækja óskilgreint fé í B hluta félag (OH, sem er opinbert hlutafélag) án þess að skýrar upplýsingar um kostnað liggi fyrir (of eða van). Eitt er að kaupa skilgreinda fjárhags- og bókhaldsþjónustu og eftir atvikum aðkeypt vinnuafl en annað gildir um óskilgreinda kostnaðarþátttöku í framkvæmdum á vegum A hluta. Þessi verkefni þarf að skýra og jafnframt þarf að liggja fyrir verkbókhald og kostnaður um þá hluti sem snúa að aðkeyptri þjónustu sbr. vinnu starfsmanna og frágang og umsýslu með reikningagerð og bókhaldi.

OH gæti hugsanlega fengið þessa þjónustu ódýrari frá þriðja aðila eða framkvæmt hana sjálf. Sé það staðan, ber stjórn að hugsa um hag félagsins. Í annan stað hafi A hlutinn þurft á fjármögnun að halda fyrir verklegum framkvæmdum er eðlilegt að slíkt sé reikningsfært á A hlutann. Það breytir því ekki að önnur aðkeypt þjónusta þarf að vera skilgreind og þekkt þannig að ljóst sé hvað er verið að greiða fyrir.

Sjálfstæð og löglega skipuð stjórn í OH fer með ákvörðunarvaldið og vinnur samkvæmt samþykktum félagsins - eigandinn kemur að félaginu á árs eða hluthafafundi, þess á milli bera stjórnarmenn einir ábyrgð á rekstri félagsins.

Rétt er að benda á að hér er um milliverðlagningu að ræða. En hugtakið milliverðlagning vísar til þess hvernig tengdir lögaðilar verðleggja viðskipti sín á milli. Reglum um milliverðlagningu er ætlað að tryggja að verðákvörðun í viðskiptum slíkra aðila sé í samræmi við verð í sambærilegum viðskiptum milli ótengdra aðila, þ.e. að verð sé í samræmi við svokallaða armslengdarreglu. Reglurnar eru jafnframt leiðbeinandi fyrir skattyfirvöld um hvernig eigi að ganga úr skugga um að verðlagningin uppfylli þessi skilyrði. Ef verðlagning er innan armslengdar (þ.e. milli tengdra aðila), og verð er frábrugðið því sem væri í viðskiptum ótengdra aðila, ber að leiðrétta verðið og ákvarða skattstofn eða skattstofna að nýju eftir því hvort verð reynist of- eða vanmetið.

Reglur um milliverðlagningu eiga við um viðskipti milli tengdra lögaðila þrátt fyrir að á þeim hvíli ekki krafa um skjölunarskyldu. Ef tengsl milli lögaðila eru með öðrum hætti en greinir í ákvæði um milliverðlagningu geta almennar reglur um skattasniðgöngu átt við vegna viðskipta þeirra á milli. Reglurnar eiga ekki við ef um málamyndagerninga eða sýndargerninga er að ræða. Í þeim tilvikum gilda almenn ákvæði um skattasniðgöngu.
1. Reglurnar eiga eingöngu við þegar tiltekin tengsl eru á milli lögaðila sem eiga í viðskiptum. Það er:
2. Þegar lögaðilar eru hluti af sömu samstæðunni eru þeir ótvírætt tengdir lögaðilar.
3. Þegar lögaðili er undir beinu og/eða óbeinu meirihlutaeignarhaldi eða stjórnunarlegum yfirráðum tveggja eða fleiri lögaðila innan samstæðu telst hann tengdur öllum lögaðilum innan samstæðunnar.
4. Þegar lögaðili á meira en 50% í öðrum lögaðila með óbeinum hætti teljast þeir tengdir í skilningi ákvæðis laganna um milliverðlagningu. Ef annar lögaðilinn er hluti af samstæðu telst hinn lögaðilinn tengdur öllum öðrum lögaðilum innan samstæðunnar.

Það er mín einlæg ósk að framangreint verði skýrt ítarlega fyrir seinni umræðu um ársreikninga í sveitarstjórn. Spurningin sem þarf að svara er, hvort Orkuveitan vangreiðir, greiðir rétta upphæð eða ofgreiðir fyrir þjónustu A-hluta og hver sinnir kostnaðareftirliti félagsins.

Undirritaður hefur fengið í hendur minnisblað dagsett 12 maí sl. Er það merkt sem vinnuskjal og því ekki til opinberar birtingar samkvæmt venju. Óhætt er að segja að þær tölur sem þar birtast séu áhugaverðar og í raun gefa þær stjórn ekki annarra kosta völ en að seiga upp hinu umdeilda samkomulagi milli Norðurþings og Orkuveitu Húsavíkur ohf. Rétt er að nefna að aðeins er gert grein fyrir 56,4 m.kr af þeim tæpu 126 m.kr sem óskað er að gerð verði grein fyrir, eða um 43% af upphæðinni.

Að lokum þá er rétt að benda á grunnstarfsemi Orkuveitu Húsavíkur ohf samanstendur að þremur þáttum, sem eru;
Liðir Hitaveita Vatnsveita Fráveita Samtals
Tekjur 259 100 66 425
Rekstarkostnaður 213 11 11 235
Afskriftir 54 25 55 134
Rekstrarhagnaður / (tap) -8 64 0 56

Ljóst er að Orkuveitan er í döprum rekstri í Hitaveitu, Fráveitu, en góða afkomu hjá Vatnsveitu, en þar eru blikur á lofti sem ekki er vitað hvernig fer. Fjárfestingarþörf er veruleg. Ljóst er að stjórn getur ekki vikið sér undan því að taka á rekstri félagsins, sé það ekki gert mun slíkt aðeins leiða til eins þegar fram líða stundir þ.e. að auka þarf álögur á viðskiptavini Orkuveitunnar og það verulega.

Bergur Elías Ágústsson,
varaformaður stjórnar Orkuveitu Húsavíkur ohf.

Fyrir liggur minnisblað fjármálastjóra, yfirfarin af endurskoðendum hvernig greiðslum er háttað frá Orkuveitu Húsavíkur til Norðurþings. Að mati meirihluta stjórnar er ekkert óeðlilegt við það sem þar kemur fram. Fyrir liggur tillaga frá Bergi Elíasi Ágústssyni sem stjórn OH hefur ekki fengið tækifæri til að kynna sér. Þ.a.l. er lagt til að tillagan verði tekin fyrir síðar.

Málið er í vinnslu og verður tekið fyrir síðar.

Guðmundur og Sigurgeir leggja fram eftirfarandi bókun.
Út frá tölum sem fram koma í minnisblaði um launa og skrifstofukostnað má sjá að kostnaður Orkuveitu Húsavíkur ohf. vegna launa og skrifstofureksturs hefur haldist svipaður eða heldur lækkað á þeim tíma sem hér er til skoðunar eftir að rammasamningur við Norðurþing tók gildi. Með núverandi fyrirkomulag hefur samlegðaráhrif í rekstri sem hafa bætt skilvirkni og þjónustu við bæði starfsmenn og notendur hjá Orkuveitu Húsavíkur ohf.